اختلاف از درون، فشار از بیرون

هر قدر که از زمان مذاکرات وین برای لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ایران می‌گذرد؛ آرایش سیاسی غربی‌ها عیان‌تر شده و سطح اختلافات بالا می‌برد. به اعتقاد برخی از کارشناسان این ماجرا به معنای آن است که اروپایی‌ها و آمریکا با وجود گرفتن ژست دیپلماتیک همان مسیر دولت ترامپ را در پیش گرفته‌اند!
پس از برگزاری دو نشست فشرده میان علی باقری رئیس هیئت نمایندگی ایران و انریکه مورا معاون سیاست خارجی اروپا، طرف‌های شرکت کننده، وین را به مقصد مونیخ ترک کردند. البته این وضعیت به معنای پایان گفتگو‌ها نبوده و در روز‌های غیبت مذاکره‌کنندگان ارشد، نشست‌های تخصصی در سطح کارشناسی ادامه خواهد یافت.
با توجه به تکرار مداوم ضرب‌الأجل‌ها و تاریخ‌های مختلف برای پایان مذاکرات در رسانه‌های غربی، باید گفت: با توجه به پیشرفت قابل توجه به دست‌آمده در مذاکرات و نگارش بخشی زیادی از متون توافق نهایی، رسیدن به خط پایان مذاکرات و دستیابی به تفاهم در وین اکنون تنها نیازمند اتخاذ تصمیمات لازم از سوی طرف‌های غربی است و اگر این کشور‌ها تصمیمات لازم را خصوصاً در دو حوزه رفع تحریم‌ها و موضوعات هسته‌ای بگیرند، می‌توان در مدت زمان کوتاه، مذاکرات را جمع‌بندی کرد.
در روز‌های گذشته برخی رسانه‌ها و اندیشکده‌های غربی با برجسته‌سازی و تفسیر به رأی برخی اظهارنظرها، ادعای وجود اختلاف نظر و شکاف در مورد مذاکرات در وین میان مقامات جمهوری اسلامی را طرح کرده و تلاش نموده‌اند در بازی مقصرنمایی، ایران را به عدم تصمیم‌گیری و تردید در مورد نحوه پیشبرد مذاکرات متهم سازند. در این رابطه باید اشاره کرد که هیأت مذاکره‌کننده بر اساس دستورالعمل‌ها و اصول روشن، مذاکرات را در وین پیش برده و در مورد اهداف گفت‌وگو‌ها و ویژگی‌های توافق نهایی میان نهاد‌ها و مقام‌های مسئول اتفاق نظر وجود دارد.
گزارش مذاکرات و جزئیات گفت‌وگو‌ها به صورت روزانه به نهاد‌های مربوطه منعکس شده و هم‌افزایی قابل توجهی میان دستگاه‌های مرتبط شکل گرفته است. همچنین باید یادآوری شود که بر خلاف ایران که با سیاستی روشن و موضعی واحد در وین حضور یافته است، طرف آمریکایی از ابتدای گفت‌وگو‌ها در سطح هیأت مذاکره‌کننده این کشور و هم در سطح سیاست داخلی دچار اختلاف نظر و ناهماهنگی بوده است. سطح اختلاف میان آمریکایی‌ها به حدی است که ریچارد نفیو معمار تحریم‌ها علیه ایران در دوره اوباما از هیئت دیپلماتیک آمریکا در وین اخراج شده است. دولت بایدن علاوه بر اختلافات درونی با فشار جمهوری خواهان در کنگره نیز روبرو است.
همزمان با پیشرفت گفت‌وگو‌ها در وین و گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای در مورد احتمال حصول توافق، تحرکات رسانه‌ای و سیاسی رژیم صهیونیستی برای اثرگذاری بر روند گفت‌وگو‌ها افزایش یافته است. در این رابطه باید یادآور شد که با توجه به ماهیت مبتنی بر تنش رژیم صهیونیستی و همچنین مختصات احتمالی هرگونه توافقی در وین، نگرانی تل‌آویو طبیعی است و قابل پیش‌بینی هم بود که به زودی تلاش‌های رژیم صهیونیستی به امید تخریب روند گفت‌وگو‌ها تشدید شود. اظهارات نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر لزوم تعیین ضرب‌الأجل برای گفت‌وگو‌ها و درخواست وی از کشور‌های اروپایی برای خودداری از توافق با ایران، به خوبی نشانگر میزان نگرانی این رژیم از روند و سمت و سوی گفت‌وگو‌ها در وین است.
در ارتباط با سفر هیأت رژیم صهیونیستی به وین باید اشاره کرد که با توجه به روند مذاکرات، طبیعی است که رژیمی که از ابتدا با توافق با ایران مخالف بوده و تمام تلاش خود را برای مختل کردن گفت‌وگو‌ها به خرج داده، اکنون بیش از همیشه نگران باشد. به نظر می‌رسد صهیونیست‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که روش‌های پیشین برای اثرگذاری بر مذاکرات وین کارآمد نبوده و حالا به صورتی آشکارا برای تحت فشار قرار دادن اعضای ۱+۴ و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی وارد عرصه شده‌اند. همه در وین از نیت و اهداف سفر هیأت رژیم صهیونیستی آگاه هستند و روشن است که اعضای ۱+۴ و همینطور آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اگر حقیقتاً به دنبال حل و فصل موضوعات هستند، نباید تحت تأثیر رژیمی قرار گیرند که آشکارا هدف خود را بر هم زدن گفت‌وگو‌های وین اعلام کرده است.
بنیاد صهیونیست مسیحی دموکراسی‌ها در تشریح مذاکرات وین نوشته است: «هفته‌های آتی سرنوشت‌ساز هستند. در کنگره، جمهوری‌خواهان این نکته را روشن ساخته‌اند که تنها یک پیمان جامع که مسیر‌های ایران به سمت سلاح هسته‌ای را برای همیشه مسدود می‌کند، از حمایت هر دو حزب برخوردار خواهد شد. در نبود چنین معاهده‌ای، آن‌ها سوگند خورده‌اند که پس از تغییر قدرت در واشنگتن همه تحریم‌ها را مجدداً وضع می‌کنند و به سیاست فشار حداکثری بازمی‌گردند. با این حال، اسرائیل نمی‌تواند منتظر بنشیند. بدیهی است که اگر گام‌های چشمگیری به زودی برداشته نشوند، هیچ کشوری قادر نخواهد بود مانع پیشرفت هسته‌ای توسط ایران شود.»
وضعیت مذاکرات به گونه‌ای است که دولت‌های غربی باید از تمرکز بر راضی کردن رژیم صهیونیستی دست برداشته و بر اتخاذ سریع‌تر تصمیمات لازم برای جمع‌بندی گفت‌وگو‌ها در وین متمرکز شوند. با پیشرفت گفت‌وگو‌ها در وین و نزدیک شدن به توافق احتمالی، برخی طرف‌های اروپایی همزمان با اتخاذ مواضع غیرسازنده در فضای رسانه‌ای، در اتاق مذاکره نیز تلاش‌هایی را برای طرح موضوعات غیرمرتبط با برجام مطرح کرده‌اند. در این رابطه به این طرف‌ها هشدار داده شده است که تلاش برای سوء استفاده از عنصر زمان از طریق طرح لحظه آخری مسائل غیرمرتبط با برجام می‌تواند بر فضای گفت‌وگو‌ها اثر گذاشته و به طولانی شدن روند منجر شود. تلاش برخی طرف‌های غربی برای ورود به موضوعات غیر مرتبط با برجام یا تجدیدنظر مداوم در موضوعات مورد توافق، آثاری مخرب دارد و لازم است که آمریکا و سه کشور اروپایی بر دستیابی به توافق بر اساس چارچوب‌های توافق سال ۲۰۱۵ متمرکز شوند و به موضوعاتی که می‌تواند توافق را از دسترس دور کند، دامن نزنند.
خبرگزاری رویترز در گزارشی ادعای دستیابی به پیش‌نویس توافق احتمالی در وین را مطرح نموده و جزئیاتی از این متن ادعایی را منتشر کرده است. در این رابطه تأکید می‌شود که بخش عمده گزاره‌های مطرح‌شده در این گزارش به ویژه در موضوع زمان بندی و توالی اقدامات، نسبتی با واقعیت ندارد و بخشی دیگر نیز از جمله آزادسازی دارایی‌های ایران یا رفع تحریم‌های نفتی از بدیهیات هر توافقی خواهند بود که البته در زمان بندی متفاوتی از آنچه این خبرگزاری ادعا کرده است انجام می‌گیرد. با توجه به نزدیک شدن به توافق نهایی در وین، قابل پیش‌بینی بود که تلاش‌هایی برای ساخت روایت پیروزی از طریق انتشار اطلاعات غلط و تحریف‌شده انجام گیرد. به نظر می‌رسد خبرگزاری رویترز به نمایندگی برخی از طرف‌ها که در پای میز مذاکره دست خود را خالی دیده‌اند، تلاش می‌کند برای آمریکا و سه کشور اروپایی دستاوردسازی نماید. در هتل کوبورگ وضعیت جالب توجهی شکل گرفته است، هر قدر که غربی‌ها در برداشتن تحریم‌ها علیه ایران تأخیر کنند؛ فشار تهران روی رقیب بیشتر می‌شود، شرایط منطقه به گونه‌ای است که اولین اشتباه از آمریکا؛ آخرین آن محسوب می‌شود!!!!